Κυριακή 30 Μαΐου 2010

Δίδυμοι σε αναζήτηση ταυτότητας



Στο μικροσκόπιο της έρευνας έχουν μπει οι «δίδυμοι» κορινθιακοί Κούροι που κατασχέθηκαν στα χέρια αρχαιοκάπηλων στο χωριό Κλένια (κοντά στο Χιλιομόδι). Τα ερωτήματα που έχουν τεθεί είναι πολλά. Και οι πλέον ειδικοί στην αρχαιοελληνική πλαστική, όπως ο καθηγητής Γεώργιος Δεσπίνης, είναι πολύ επιφυλακτικοί. Είναι ο πρώτος που κλήθηκε να τους εξετάσει. Θεωρεί περίεργο και εξαιρετικά ενδιαφέρον το ότι είναι τόσο όμοιοι, όπως λέει. Γιατί δεν υπάρχουν άλλα δίδυμα αρχαϊκά αγάλματα, εκτός από τον Κλέοβι και τον Βίτωνα (Μουσείο Δελφών) με την τραγική ιστορία. Τα δύο παλικάρια από το Αργος τα φαρμάκωσε η ίδια η μητέρα τους, η Κυδίππη, ιέρεια της Ηρας, όταν της ανακοίνωσαν ότι φεύγουν από την (ερωτική) αγκαλιά της για να βρουν την τύχη τους σε πυγμαχικους αγώνες στην Αθήνα. Τους ζήτησε ως τελευταία χάρη να ζευτούν στην άμαξά της και να τη μεταφέρουν στο Ηραίο, πράγμα που έκαναν. Ο νέοι κατάκοποι αποκοιμήθηκαν κι η μάνα τούς έσταξε φαρμάκι στα χείλη. Οι Αργείοι σε ανάμνηση έστησαν τα αγάλματά τους στο ιερό των Δελφών.
Τα αδέλφια αυτά έχουν ταυτότητα, κάτι που λείπει από τα δίδυμα κορινθιακά αγάλματα. Πιθανολογείται ότι προέρχονται από την αρχαία Τενέα, μια πόλη που δεν έχει ακόμη ανασκαφικά εντοπιστεί.
Ο Παυσανίας είχε περιγράψει τη θέση της: «Από τον Ακροκόρινθο αν πάρουμε τον ορεινό δρόμο (σ.σ. σήμερα λέγεται Κλεισούρα και οδηγεί στο Αργος) θα βρούμε την Τενεατική Πύλη και το ιερό της Ειλειθυίας. Εξήντα τόσα στάδια απέχει η Τενέα (σ.σ. στη θέση αυτή είναι σήμερα το χωριό Κλένια, νότια του Χιλιομοδίου). Οι κάτοικοί της λένε πως είναι Τρώες, αιχμάλωτοι που έφεραν οι Ελληνες από την Τένεδο και που τους δόθηκε από τον Αγαμέμνονα ο τόπος για να εγκατασταθούν, γι' αυτό και τιμούν τον Απόλλωνα πιο πολύ από τους άλλους θεούς».
Από την Τενέα γνωρίζαμε ότι προέρχεται ένας και μοναδικός Κούρος. Βρέθηκε το 1846 κοντά στην Κόρινθο και εκτίθεται από το 1854 στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου. Είναι σαφώς παλαιότερος από τους νεοαποκαλυφθέντες «δίδυμους» Κορινθιακούς -έχει χρονολογηθεί τέλη 7ου-αρχές 6ου αιώνα π.Χ., ενώ αυτοί περί το 530-520 π.Χ.
Από Τενέα Μόναχο
Ο Κούρος του Μονάχου και οι δύο νέοι κούροι έχουν κοινή προέλευση από την Τενέα -σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις- και χαρακτηριστικά. Η ομοιότητά τους είναι εμφανής «στα καμπύλα εξάρματα στο πηγούνι» και το λακκάκι που δημιουργείται, σύμφωνα με τον έφορο Αρχαιοτήτων της περιοχής, Κωνσταντίνο Κίσσα. Εχει αναλάβει τις έρευνες στο χωράφι που υπέδειξαν οι αρχαιοκάπηλοι ως τόπο εύρεσης των αγαλμάτων. Ο ένας είπε ότι βρήκε τα γλυπτά 40 πόντους από το έδαφος. Οι αρχαιολόγοι έσκαψαν βαθύτερα και δεν βρήκαν τίποτα. Μόνον έναν υστεροκλασικό λακκοειδή τάφο, άσχετο με τα αγάλματα. Ο κ. Κίσσας θα ευχόταν να βρει το βάθρο των γλυπτών για να διαπιστώσει αν πρόκειται για ταφικό μνημείο ή ιερό. Δηλαδή, αν πρόκειται για δύο νεκρούς αδελφούς ή για αφιερώματα στο ιερό του Τενεάτη Απόλλωνα.
Ο αν. διευθυντής και τμηματάρχης χώρων της Δ' Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Χρήστος Πιττερός, βλέποντας τις φωτογραφίες των δύο κούρων τους συσχέτισε με τον χάλκινο Κούρο-Απόλλωνα του Πειραιά (500 π.Χ.). Σε υπό δημοσίευση άρθρο του αναθεωρεί όσα ξέραμε γι' αυτόν. Τον θεωρεί έργο κορινθιακό και όχι αττικό, όπως πίστευαν ο Γ. Δοντάς και η Ολγα Παλαγγιά. Ισχυρίζεται ότι δεν ήταν στημένος σε κάποιον ναό Απόλλωνα στην Αθήνα, αλλά σε ένα εκατόμπεδο ναό του Δηλίου Απόλλωνα στο Δήλεσι της Βοιωτίας. Επίσης υποστηρίζει ότι εκφράζει τον απόηχο της πρώιμης κορινθιακής τέχνης σε μια μεταγενέστερη εποχή.
Εξετάζοντας τα τρία αρχαϊκά αυτά γλυπτά διαπιστώνει πολλές ομοιότητες: μακρόστενο πρόσωπο, τονισμένο πηγούνι και πλάσιμο των μαλλιών. Φέρουν, όπως λέει, παχείς κοχλιωτούς βοστρύχους, όπως και ένα πρώιμο αυτών έργο στο Μουσείο της Κορίνθου -πώρινο τμήμα κεφαλής (ύψους 11,5 εκ.) πιθανότατα σφίγγας που χρονολογείται περί το 575-550 π.Χ. Θεωρεί τα δύο «δίδυμα» αγάλματα ως τον κρίκο που έλειπε στην εξέλιξη της κορινθιακής τέχνης από το 575 π.Χ. (της πώρινης σφίγγας) ώς το 500 π.Χ. (του Κούρου του Πειραιά). Ομοιότητες βρίσκει πως έχει επίσης ο Κούρος του Μονάχου (ύψους 1,53 μ.) με μια μαρμάρινη σφίγγα της ίδιας εποχής, στο Μουσείο της Κορίνθου. Θεωρεί πως αυτά τα γλυπτά μαζί και τα «δίδυμα» έχουν ανάλογο πλάσιμο στη διάπλαση του κορμού αλλά διαφέρουν στην απόδοση των μαλλιών.
Λύση ο κασμάς
Σε πολλούς κούρους του β' μισού του 6ου αι. π.Χ. είναι κοινός ο τρόπος καλλιτεχνικής απόδοσης της κόμης με κάποιες επιμέρους διαφοροποιήσεις, τόσο στην Αττική όσο και στον νησιωτικό, βοιωτικό και κορινθιακό χώρο. Για παράδειγμα «η κόμμωση στην πίσω πλευρά της κεφαλής, από τον τράχηλο ώς τον ώμο, αποδίδεται συμπαγής με εγχάρακτες κυματοειδείς γραμμές και αποτελεί το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των δύο Κούρων της Κορίνθου», λέει ο κ. Πιττερός. Ως εκ τούτου θεωρεί ότι τα δύο «χαρίεντα» και «δίδυμα» αγάλματα είναι εξέλιξη της πώρινης σφίγγας και «απηχούν έναν παλιό θεϊκό πρόγονό τους, ένα χαμένο λατρευτικό άγαλμα Απόλλωνα, από το δεύτερο τέταρτο του 6ου αι. π.Χ. 675-650 π.Χ. Αλλωστε, ο Απόλλωνας λατρευόταν στην Τενέα. Ετσι, το πιθανότερο είναι είτε να αποτελούσαν αναθήματα στο ναό του Απόλλωνα της Τενέας, είτε να απεικόνιζαν δύο αδέλφια και να ήταν στημένα σε κοινό ταφικό μνημείο.
«Την πιο ασφαλή απάντηση σε όλα αυτά θα δώσει, όμως, η ίδια η ανασκαφή», καταλήγει. «Οπως έλεγε ο καθηγητής Νικόλαος Κοντολέων, ο καλύτερος αρχαιολόγος είναι ο κασμάς». *


Το κείμενο είναι της Νινέττας Κοντράρου- Ρασσιά, από την Ελευθεροτυπία του Σαββάτου

Τρίτη 18 Μαΐου 2010

Ωραίοι ως Διόσκουροι


Θα μπορούσαν να γίνουν εθνικοί ήρωες και πάμπλουτοι. Επέλεξαν να καταντήσουν υπόδικοι. Ευτυχώς, η λεία των τριών αρχαιοκαπήλων, οι δύο πανέμορφοι Κούροι του 6ου αι. π.Χ. βρίσκεται από το περασμένο Σάββατο υπό τις εντατικές φροντίδες της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Φυλάσσονται, μετά την κατάσχεσή τους, στα υπόγεια εργταστήρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στο οποίο θα κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση στο κοινό. Όταν και όποτε θα είναι έτοιμοι, δηλαδή θα έχουν συντηρηθεί και στηθεί όρθιοι.

Αυτή η επιχείρηση είναι εξίσου δύσκολη με την επιχείρηση απόσπασής τους από τα χέρια των λαθρεμπόρων. Το κάθε άγαλμα έχει ύψος περίπου 1,90μ (το ένα 1.87 και το άλλο 1,92) και υπολογίζεται ότι ζυγίζει περί τον ένα τόνο. Επειδή λείπουν οι δεξιές γάμπες τους, πρέπει να γίνει ειδική μελέτη για το πώς θα στηριχθούν. Κατά τα λοιπά, αν οι αρχαιολόγοι είναι τυχεροί και πέσουν επάνω στις ενεπίγραφες βάσεις τους, θα έχουμε μια σημαντική ανακάλυψη.

Και τούτο επειδή, όπως υποθέτει ο τοπικός έφορος αρχαιοτήτων Κωνσταντίνος Κίσσας, (και γράψαμε εδώ χθες) οι Κούροι προέρχονται από την αρχαία Τενέα. Ο διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Νίκος Καλτσάς σημείωσε κατά τη χθεσινή παρουσίαση, ότι τα αγάλματα προέρχονται κατά πάσα πιθανότητα από ιερό (επομένως μπορεί να βρεθεί και το ιερό στο μέλλον) και ότι έχουν κατασκευαστεί ανάμεσα στο 550- 520 π.Χ. Η γενική γραμματέας Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, σημείωσε πως πρόκειται για σπάνια και εξαιρετικά ευρήματα, αλλά ίσως και να μην ήρθαν τώρα στο φως. Η διεθνής πρακτική λέει ότι συνήθως κάνουν την εμφάνισή τους από 2-3 μέχρι και 30 χρόνια μετά- όσο μεγαλύτερη είναι η αξία τόσο αργότερα βγαίνουν στην αγορά.

Εχουν μια μικρή διαφορά στην κώμη τους- του ενός έχει πιο πλούσιους βοστρύχους- και κατά τα λοιπά είναι απολύτως όμοιοι. Ο κ. Καλτσάς έχει οδηγηθεί στο συμπέρασμα πως πρόκειται για Σύνταγμα αγαλμάτων- ίσως όμως και να είναι δίδυμοι. Ισως να είναι ακόμη και οι Διόσκουροι. Παρότι λείπει τμήμα κνήμης, είναι πιθανόν να βρεθεί. Σε κάθε περίπτωση, η αισθητική τους είναι υψίστη και η κατάσταση διατήρησής τους σχεδόν άριστη. Το μάρμαρο είναι νησιωτικής προέλευσης (μάλλον ναξιακό) και φέρουν μικρά σπασίματα στη μύτη και τα γεννητικά όργανα. Στον ένα είχε σπάσει και το κεφάλι, αλλά συγκολλάται κανονικά. Επίσης, σε κάποια σημεία φέρουν σημάδια, τα οποία πιθανώς έχουν γίνει από άροση.

Γενικώς, όμως, ο θεατής θαρρεί πως είναι έτοιμα να σηκωθούν και να του μιλήσουν.

Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλος Γερουλάνος, μίλησε για το πόσο σημαντική είναι η συνεργασία ανάμεσα στο ΥΠΠΟΤ και στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Το παραδέχθηκαν και ο αρχηγός της Αστυνομίας Λευτέρης Οικονόμου, όπως και ο διευθυντής της ασφάλειας Αττικής Γιάννης Δικόπουλος. Όπως ανέφεραν, θα αναβαθμιστεί η διεύθυνση αρχαιοκαπηλίας.

Οι Κούροι θα πωλούνταν, σύμφωνα με τις πληροφορίες των αστυνομικών έναντι δέκα εκατομμυρίων ευρώ σε αγοραστή από το εξωτερικό. Ειδική επιτροπή θα εκτιμήσει την αξία τους, που είναι τουλάχιστον διπλάσια. Δηλαδή, αν εκείνος που τα βρήκε τα έδινε στο κράτος, θα είχε εισπράξει ως αμοιβή πολλά εκατομμύρια ευρώ. Τα υπόλοιπα αντικείμενα που κατασχέθηκαν, ήταν σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, πλαστά αντίγραφα. Στη σύλληψη των δύο δραστών συνέβαλαν πληροφορίες του ΥΠΠΟΤ. Ο τρίτος δράστης αναζητείται.

Ο κ. Γερουλάνος παραδέχθηκε πως η αρχαιοκαπηλία είναι περισσότερο εκτεταμένη από όσο νομίζουμε και ότι η πάταξή της είναι μια υπόθεση πολύ δύσκολη.
Και τώρα το ερώτημα. Αγωνιώδες: αληθεύει ότι οι δύο είναι ήδη έξω αφού κατέβαλαν αντιστοίχως 30 και 60 χιλιάδες ευρώ εγγύηση;

Δευτέρα 17 Μαΐου 2010

Δύο Κούροι σώθηκαν από τους σύγχρονους Ελγιν


Δύο πανέμορφοι Κούροι, από τα λαμπρότερα αγάλματα της αρχαίας Ελλάδας κερδήθηκαν για τη χώρα μας και χάθηκαν- ευτυχώς- για την αρχαιοκαπηλία. Εργα της αρχαϊκής εποχής, απαράμιλλης ομορφιάς και τέχνης, οι δύο Κούροι θα παρουσιαστούν αύριο το μεσημέρι στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο από τον υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλο Γερουλάνο. Οσοι είχαν την τύχη να τους δουν, έμειναν άφωνοι με την υψηλή αισθητική τους. (Θυμίζουμε ότι αύριο είναι η Διεθνής Μέρα Μουσείων).
Ξένο μεγάλο μουσείο, από αυτά με τα οποία έχουμε «ανοιχτούς λογαριασμούς» ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, πίσω από αυτή την υπόθεση αρχαιοκαπηλίας. Οι τιμές που συζητήθηκαν ήταν αστρονομικές- μιλάμε για πολλά εκατομμύρια ευρώ. Αλλωστε, και το εύρημα είναι μεγάλο και σπάνιο. Δεν υπάρχουν πολλοί Κούροι που να έχουν σωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τα δύο αγάλματα που κατασχέθηκαν σε χέρια αρχαιοκαπήλων, προέρχονται, όπως όλα δείχνουν, από λαθρανασκαφή στον Ακροκόρινθο. Φυλάγονταν σε αποθήκη και οι προσπάθειες πώλησής τους είχαν περιπέσει στην αντίληψη των αστυνομικών εδώ και αρκετούς μήνες. Ετσι, οι πωλητές παρακολουθούνταν. Την προηγούμενη Παρασκευή είχαν συνάντηση με εκπροσώπους των αγοραστών στο χωριό Κλένιο της Κορίνθου, αλλά η παράνομη συναλλαγή δεν ολοκληρώθηκε, αφού επενέβη η Αστυνομία.
Πωλητές και αγοραστές πέτυχαν όμως να διαφύγουν. Ο ένας από τους πωλητές συνελήφθη στο σπίτι του στην Κόρινθο, ενώ ο δεύτερος παραδόθηκε το Σάββατο στο Αστυνομικό Τμήμα του Άργους. Αναζητείται ένα ακόμη άτομο, το οποίο, σύμφωνα με την αστυνομία, είναι ο οργανωτής. Οι ανακρίσεις συνεχίζονται.
Τα μαρμάρινα αγάλματα σώζονται σε εξαιρετική κατάσταση, σχεδόν ακέραια. Και από τα δύο λείπει η δεξιά γάμπα, αλλά τα θραύσματα υπάρχουν και, σύμφωνα με ειδικούς, είναι δυνατόν να γίνει πλήρης αποκατάσταση. Το βάρος τους ήταν τέτοιο ώστε από την αστυνομία μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο με εξειδικευμένη εταιρεία μεταφορών.
Οι Κούροι δημιουργούνταν κατά τον 7ο και 6ο αι π.Χ. Αποτελούσαν αφιερώματα στους θεούς ή μέρη επιτύμβιων μνημείων . Τελευταίος έχει εντοπισθεί ο Κούρος του Κεραμεικού, που παρουσιάζεται στο ομώνυμο Μουσείο. Είχε καταστραφεί από τους εχθρούς, μαζί με το επιτύμβιο μνημείο στο οποίο ανήκε και είχε χρησιμοποιηθεί από τους προγόνους μας ως υπόστρωμα δρόμου. Ο Κούρος βρέθηκε το 2003 σε ανασκαφές του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου.
Δεν είναι λίγοι όμως εκείνοι που στολίζουν μεγάλα μνημεία του εξωτερικού. Η άνθιση της αρχαιοκαπηλίας ήδη από τον 19ο αιώνα και η σπανιότητα αυτών των γλυπτών, κάνουν συλλέκτες και- κυρίως- μεγάλα μουσεία να πληρώνουν αδρά. Τώρα που η εμπορική αξία των αγαλμάτων θα εκτιμηθεί από ειδική επιτροπή, τα ποσά μπορεί και να υπερβούν τα δέκα εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης, μπροστά στο ενδεχόμενο να περιλάβουν τόσο μεγάλα έργα στις συλλογές τους, τα μουσεία αδιαφορούν ακόμη και για το αν τηρείται η συνθήκη της ΟΥΝΕΣΚΟ. Μια συνθήκη που έχει υπογραφεί στη Χάγη και ορίζει πως όλα τα αρχαία που βρέθηκαν μετά το 1970 πρέπει να έχουν καθαρή προέλευση προκειμένου να αγοραστούν.
Σύμφωνα με τον νόμο το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο θα συστήσει εκτιμητική επιτροπή. Το πόρισμά της θα αποσταλεί στον εισαγγελέα, προκειμένου να γίνει η παραπομπή των κατηγορουμένων -σίγουρα για κακούργημα.
Από την Κόρινθο προέρχεται και ο Κούρος της Τενέας, ο οποίος βρίσκεται στη γλυπτοθήκη του Μονάχου από το 1854, οκτώ χρόνια μετά την ανακάλυψή του. Στην περιοχή (Τενέα, Κλεωνές, Αργος, Σικυώνα ή Κόρινθο) είχαν το εργαστήριό τους εξέχοντες γλύπτες όπως ο Δίποινος και ο Σκύλης.

Δευτέρα 10 Μαΐου 2010

Πράγματα και θαύματα στην Ακρόπολη


Χίλια ενενήντα τέσσερα αρχιτεκτονικά μέλη με συνολικό βάρος 2.675 τόνων αναστηλώθηκαν. Εξακόσιοι ογδόντα έξι λίθοι δημιουργήθηκαν από θραύσματα. Χίλια εκατόν είκοσι εννέα αρχιτεκτονικά μέλη συντηρήθηκαν. Πεντακόσια τριάντα κυβικά μαρμάρου χρησιμοποιήθηκαν για να συμπληρωθεί η εικόνα της Ακρόπολης των Αθηνών, κορυφαίου παγκόσμιου μνημείου. Αυτή είναι η άλλη Ελλάδα. Η Ελλάδα που επιμένει, η Ελλάδα που αντιστέκεται μέσα από τα έργα της. Η μόνη Ελλάδα που μπορεί να βαδίσει περήφανα προς το αύριο.

Τριάντα πέντε χρόνια τώρα, μια τεράστια προσπάθεια συντήρησης και αναστήλωσης λαμβάνει χώρα στον Ιερό Βράχο. Τα τελευταία εννιά, το έργο έχει επωμισθεί η Υπηρεσία Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως. Βαθιά συγκινημένη, η διευθύντρια της ΥΣΜΑ Μαίρη Ιωαννίδου παρουσίασε στο Νέο Μουσείο Ακροπόλεως τα αποτελέσματα. Εξαιρετικά αποτελέσματα, «που κάνουν τη δουλειά έργο χαράς» όπως τόνισε η κ. Ιωαννίδου «και μας κάνουν υπερήφανους που είμαστε Έλληνες»- όπως κι εμάς, άλλωστε.

Το μεγάλο αναστηλωτικό έργο της Ακρόπολης ολοκληρώνεται φέτος, αν και μένουν κι άλλα ακόμα να γίνουν. Και θα γίνουν. «Στη δίνη των πρωτόγνωρων εξελίξεων που ζει την περίοδο αυτή η πατρίδα μας, τολμώ να ευχηθώ οι εργασίες στην Ακρόπολη να συνεχισθούν τα επόμενα χρόνια, παρά τις οικονομικές δυσκολίες και τις μισθολογικές περικοπές του προσωπικού, με τους ίδιους ρυθμούς, το δημιουργικό πνεύμα και τον ενθουσιασμό που χαρακτήρισε την περίοδο που τελειώνει» είπε η κ. Ιωαννίδου.

Το πρόγραμμα που κλήθηκαν να πραγματοποιήσουν το 2000 ήταν τιτάνιο. Επεμβάσεις ταυτόχρονα στον Παρθενώνα, τα Προπύλαια και τον ναό της Αθηνάς Νίκης, εργασίες στα περιμετρικά τείχη της Ακρόπολης, συντήρηση της επιφάνειας των μνημείων, καταγραφή και διερεύνηση των διασπάρτων επί του βράχου μελών, κ.α. Τελικά το έργο που επιτελέσθηκε Ακρόπολη ήταν πολύ μεγαλύτερο από αυτό που εγκρίθηκε αρχικά. Ας δούμε αναλυτικά τι έγινε κατά το 2009 στα μνημεία:

Παρθενώνας: πριν από λίγες μέρες ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της βόρειας πλευράς, του πιο εκτεταμένου προγράμματος που πραγματοποιήθηκε ποτέ στην Ακρόπολη.

Προπύλαια: ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της οροφής στην Ανατολική στοά και η αναστήλωση των μελών το θριγκού της ίδιας στοάς. Από τον Δεκέμβριο του 2009 το μνημείο είναι εντελώς ελεύθερο από ικριώματα. Αυτή την περίοδο, απομακρύνεται το προστατευτικό δάπεδο από οπλισμένο σκυρόδεμα που είχε κατασκευασθεί για την προστασία του αυθεντικού δαπέδου των Προπυλαίων.

Στον Ναό της Αθηνάς Νίκης επικεντρώνονται τον τελευταίο καιρό όλες οι προσπάθειες, με στόχο οι εργασίες εκεί να ολοκληρωθούν στο τέλος του Ιουλίου και να αφαιρεθεί η γερανογέφυρα και τα ικριώματα τον Αύγουστο.

Στο πλαίσιο του έργου των διασπάρτων, 219 πώρινα αρχιτεκτονικά μέλη μεταφέρθηκαν και αποθηκεύθηκαν στην αποθήκη του πύργου «Μπελβεντέρε».

Η κ. Ιωαννίδου έστειλε μήνυμα αισιοδοξίας στις δύσκολες ώρες που περνά η χώρα, σημειώνοντας ότι η ΥΣΜΑ, «μια πρότυπη Υπηρεσία του ΥΠΠΟΤ πραγματοποίησε με αυστηρές και απόλυτα διαφανείς διαδικασίες, με εντατική δουλειά, με κέφι και ενθουσιασμό ένα μεγάλο και ποιοτικό έργο, ένα έργο που τοποθετεί την χώρα μας στην διεθνή πρωτοπορία στον τομέα των αναστηλώσεων. Για τα επόμενα χρόνια προγραμματίζονται επεμβάσεις σε περιοχές των μνημείων, που παρουσιάζουν δομικά προβλήματα, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ. Η Πολιτεία, παρά την δυσμενή οικονομική κατάσταση, έχει δηλώσει την πρόθεσή της να υποστηρίξει οικονομικά τα έργα της Ακρόπολης.»

ΕΡΓΟ: ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ
ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ (2001 – 2009)
ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ
ΝΑΟΣ
ΑΘΗΝΑΣ ΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΛΟ
Αρχιτεκτονικά μέλη που αποσυναρμολογήθηκαν από τα μνημεία 274 192 315 781
Αρχιτεκτονικά μέλη που αναστηλώνονται στα μνημεία 415 333 346 1.094
Βάρος μελών που αναστηλώνονται (τόνοι) 1.892 602 221 2.675
Λίθοι που δημιουργήθηκαν από θραύσματα που συγκολλήθηκαν 232 206 248 686
Συμπληρώματα από νέο μάρμαρο 379 131 395 905
Αρχιτεκτονικά μέλη από νέο μάρμαρο 88 37 33 158
Αρχιτεκτονικά μέλη στα οποία έγινε συντήρηση επιφάνειας 543 303 283 1129
Όγκος μαρμάρων που χρησιμοποιήθηκε (m3) 530

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 2001 – 2009
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΒΟΡΕΙΑ ΠΛΕΥΡΑ ΠΡΟΝΑΟΣ ΟΠΙΣΘΟΝΑΟΣ ΣΥΝΟΛΟ
Αποσυναρμολόγηση αρχιτεκτονικών μελών 213 26 35 274
Λίθοι με συγκολλήσεις 150 42 40 232
Συμπληρώματα από νέο μάρμαρο 270 69 40 379
Αρχιτεκτονικά μέλη (από νέο μάρμαρο ή τεχνητό λίθο) 39 9 40 88
Αναστηλωμένα αρχιτεκτονικά μέλη 223 62 130 415
Βάρος αναστηλωμένων μελών (τόνοι) 1208 328 316 1.892

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΠΥΛΑΙΩΝ
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΟΦΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ (2001-2009)
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΟ
Αποσυναρμολόγηση αρχιτεκτονικών μελών 192
Αρχιτεκτονικά μέλη χωρίς συγκολλήσεις 90
Αρχιτεκτονικά μέλη με συγκόλληση μόνον αυθεντικών θραυσμάτων 75
Αρχιτεκτονικά μέλη με νέα συμπληρώματα 131
Αρχιτεκτονικά μέλη από νέο μάρμαρο 37
Αναστηλωμένα αρχιτεκτονικά μέλη 333
Βάρος αναστηλωμένων μελών (τόν.) 601,7




ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΑΘΗΝΑΣ ΝΙΚΗΣ


2001 – 2009


ΕΡΓΑΣΙΕΣ
ΣΥΝΟΛΟ
Αρχιτεκτονικά μέλη που αποσυναρμολογήθηκαν 315
Αρχιτεκτονικά μέλη χωρίς συγκολλήσεις 36
Αρχιτεκτονικά μέλη με συγκόλληση μόνον αυθεντικών θραυσμάτων 33
Αρχιτεκτονικά μέλη με νέα συμπληρώματα 207
Αρχιτεκτονικά μέλη με συμπληρώματα προηγούμενης αναστήλωσης 8
Αρχιτεκτονικά μέλη εξ ολοκλήρου από νέο μάρμαρο 33
Λίθοι προηγούμενης αναστήλωσης που επαναχρησιμοποιούνται 15
Τσιμεντένια αντίγραφα 14
Αρχιτεκτονικά μέλη που αναστηλώνονται 346
Συγκολλήσεις που πραγματοποιήθηκαν 688
Συμπληρώματα από νέο μάρμαρο 395
Συνολικό βάρος αποξηλωθέντων μελών (τόν.) 202
Βάρος μελών που αναστηλώνονται (τόν.) 221

Τρίτη 4 Μαΐου 2010

Κι αυτό θα περάσει



Οι Πέρσες δεν άφησαν λίθο επί λίθου. Γκρέμισαν, έκαψαν, κατέστρεψαν ό,τι μπόρεσαν, κομμάτιασαν τις όμορφες Κόρες μου, το άγαλμά μου στη Γιγαντομαχία- εχθροί οι Γίγαντες. Εχθροί κι οι Μήδοι. Τους νίκησα στον Μαραθώνα. Με τον λαό μου.
Οι Ερουλοι έκαψαν το κτίσμα της αιώνιας δόξας μου, τον Παρθενώνα, λεηλάτησαν σεμνά αφιερώματα, ευχαριστίες ανθρώπων και βασιλέων, ασπίδες, περικεφαλαίες, δόρατα, αείφωτες λυχνίες. Τα αγάλματα και πάλι διαλύθηκαν. Εχθροί ήταν. Εφυγαν όπως ήρθαν. Ο Βράχος μου εξακολούθησε να είναι Ιερός.
Όταν ο Αλάριχος πλησίασε με όλο το στρατό του στην πόλη, με είδε Αθηνά Πρόμαχο, οπλισμένη, να περιφέρομαι στο τείχος, έτοιμη να επιτεθώ, να πολεμήσω. Θεά της Σοφίας, αλλά όχι λιγότερο ικανή στη μάχη. Του έστειλα αυτό το όραμα για να σώσω τα ιερά μου, την αγαπημένη μου πόλη, τον πληθυσμό της. Τα κατάφερα. Ηλθε, είδε και απήλθε, χωρίς κατ’ ουσίαν να νικήσει. Δεν κατεδάφισε, αν και εχθρός.
Οι Τούρκοι έκαναν τον Παρθενώνα πυριτιδαποθήκη, ο Μοροζίνι τον τίναξε στον αέρα με μια βόμβα. Περιφερόμουν περίλυπη, ενδεής, σε μια Ακρόπολη που έτσι κι αλλιώς δεν ήταν πια δικός μου οίκος- είχαν προλάβει οι Χριστιανοί. Δεν άφηνα, όμως, τη χώρα μου. Εμένα είχαν επιλέξει οι Αθηναίοι πολιούχο τους. Οι εχθροί θα έφευγαν κι εγώ θα επέστρεφα στα ιερά και τα όσιά μου. Οι Ελληνες μού τα πρόσεχαν ακόμα και στην Επανάστασή τους, δίνοντας στους εχθρούς μολύβι για τα βόλια που θα τους σκότωναν, ώστε να μην ξεκάνουν τις κολώνες των ναών μου. Οσο ήταν υπόδουλοι, ο Ελγιν άρπαξε πολλά από τα ωραιότερα γλυπτά, ένα κιονόκρανο και μια Καρυάτιδα. Στο Βρετανικό Μουσείο εκθέτουν περήφανοι τα κλοπιμαία. Rise up!!!

Ηρθαν και άλλοι εχθροί, αργότερα. Οι Γερμανοί μού έστησαν στην κορυφή του Ιερού μου Βράχου τη μισητή σημαία του ναζισμού- αυτήν που ποδοπάτησαν μαζί με τη φήμη των κατακτητών ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας. Οι Αγγλοι στήριζαν τα ντουφέκια τους στα αγάλματα του μουσείου, πυροβολούσαν από τους κίονες του Παρθενώνα και της Αθηνάς Νίκης. Κι αυτούς τους νίκησα κι επέστρεψα, τροπαιοφόρος. Προσκυνητές από όλη τη γη έρχονται να αφήσουν τα δικά τους άνθη ευλαβείας στα πόδια μου.

Ναι, χθες μπήκαν κάποιοι κουνώντας κάτι κόκκινες σημαίες και έστησαν στα τείχη μου πανό διαμαρτυρίας. Με τόσα που έχουν δει τα μάτια μου, γιατί πιστεύετε πως πρέπει να τους πάρω στα σοβαρά;

Αθηνά Εργάνη

(της εργατιάς και της προόδου...)
update: αντιγράφω από τον σημερινό "Ριζοσπάστη": Η κινητοποίηση του ΚΚΕ πνίγηκε κυριολεκτικά στα χειροκροτήματα των ξένων επισκεπτών που ανέβηκαν τελικά στο μνημείο και φωτογράφισαν ανάμεσα σε άλλα και τα δυο πανό του Κόμματος.
Κυριολεκτικά.