Τρέχουμε, αλλά θα φτάσουμε;

Ούτε ένα, ούτε δύο, ούτε, καν, εκατό. Επτά χιλιάδες αρχαιότητες είναι «ορφανές» και ζητούν κάτοχο, στην καρδιά του Λονδίνου. Σε λίγο καιρό θα βγουν σε δημοπρασία. Πόσες από αυτές είναι ελληνικής προέλευσης; Κατά πάσα πιθανότητα αρκετές, για να μην πούμε πολλές. Τι έκανε η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού; Αγνωστο. Πάντως τώρα, αν και τρέχουμε και δεν φτάνουμε, κινδυνεύουμε να μην προλάβουμε να διεκδικήσουμε καμία.

Όλα ξεκίνησαν το 2003, οπότε και η οικογένεια Μιχαηλίδη, κέρδισε δικαστική διαμάχη που είχε με τον Ρόμπιν Σάιμς, μεγαλέμπορο έργων τέχνης. Με βάση την απόφαση του δικαστηρίου, ανοίχτηκαν 33 αδήλωτες αποθήκες με χιλιάδες αρχαία αντικείμενα κάθε είδους, στην Ελβετία, στο Λονδίνο, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ.

Η Ελλάδα έλαβε γνώση ότι υπήρχαν αρχαία που την αφορούσαν πολύ σύντομα και έπρεπε να είχε κινηθεί αστραπιαία. Από τα 17.000 έργα τέχνης, οι Ιταλοί αναγνώρισαν περισσότερα από τα μισά, περίπου 10.000 και ξεκίνησαν διαδικασίες να τα κατοχυρώσουν. Τα υπόλοιπα επτά χιλιάδες ήταν αγνώστου προέλευσης. Σε αυτά εντάσσονται όσα έχουν ενδιαφέρον για τη χώρα μας.

Τον Μάιο του 2006 υπήρχε απόφαση να μεταβούν στο Λονδίνο αρχαιολόγοι του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να εξετάσουν τις αποθήκες όπου φυλάσσονται έργα τέχνης τα οποία ανήκουν στον Ρόμπιν Σάιμς. Σκοπός τους θα ήταν να κάνουν αντιπαραβολή με φωτογραφίες και να δουν αν ανάμεσα στα όσα φυλάσσονται από τους μεσεγγυούχους (ο Σάιμς έχει κηρύξει πτώχευση) είναι αρχαία που προέρχονται από τη Σχοινούσα. Η σχετική προθεσμία να εξετάσουμε τις αποθήκες του ντίλερ, που ήταν συνεταίρος του Χρήστου Μιχαηλίδη, έληξε στις 26 Μαΐου 2006 χωρίς η Ελλάδα να την εκμεταλλευθεί. Σε απλά ελληνικά, δεν πήγαμε ποτέ.

Αυτή είναι και η μοναδική επίσημη ή ανεπίσημη πληροφόρηση που δόθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού. Πήγαν οι αρχαιολόγοι μας; Τι είδαν; Υπάρχει κατάλογος περί του ποια αντικείμενα γενικώς μπορούμε να διεκδικήσουμε; Σε τι επίπεδο γίνεται ο χειρισμός ενός τόσο κρίσιμου θέματος;

Η γενική γραμματέας Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη είπε χθες στους δημοσιογράφους ότι έχουν γίνει κάποιες κινήσεις από την αρμόδια διεύθυνση, για τις οποίες όμως, δεν φαίνεται να υπήρξε ενημέρωση της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων. Ετσι, δεν είχε στοιχεία να απαντήσει ποιες κινήσεις έγιναν, αν έγιναν, για διεκδίκηση και πόσα αντικείμενα μας αφορούν. Επίσης, τώρα γίνεται διερεύνηση αν υπάρχει καθυστέρηση από την πλευρά των αρμοδίων και αν έπρεπε να έχουν γίνει κινήσεις πολύ νωρίτερα (τέσσερα χρόνια τι έκαναν οι αρχαιολόγοι; Ακατανόητο!) «Νομίζω προλαβαίνουμε» είπε η κ, Μενδώνη αναφερόμενη στο αν η Ελλάδα πριν τη δημοπρασία.

Γενικώς, η διεύθυνση αρχαιοκαπηλίας αφέθηκε χωρίς θεσμική θωράκιση από εκείνους που την δημιούργησαν εδώ και δύο χρόνια. Δεν έχει συγκροτηθεί ούτε η απαραίτητη διϋπουργική επιτροπή. Λογικό είναι ο υφυπουργός κ. Σπύρος Βούγιας να μη γνωρίζει αν έχει οριστεί ο σύνδεσμος των διωκτικών αρχών με τους αρχαιολόγους. Είπε πάντως ότι όλη η υπηρεσία δίωξης του εγκλήματος θα αναβαθμιστεί και εκεί θα ενταχθεί και η δίωξη αρχαιοκαπηλίας. Ο,τι πρέπει να γίνει, θα γίνει σύντομα, είπε ο κ. Βούγιας. Για να δούμε...

Με πληροφορίες από τις εφημερίδες Ελευθεροτυπία και ΕΘνος