Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2011

Μην την αποχαιρετάς την Αλεξάνδρεια που ξέρεις!




Οι αρχαιολογικές αποθήκες στο Αμπουσίρ, το μουσείο του Πορτ Σάιντ, το μουσείο της Μέμφιδας τα μνημεία της Αμάρνα, τα νεκροταφεία της Σάκαρα, όλα βρίσκονται σε κίνδυνο. Το μουσείο της Μέμφιδας λεηλατήθηκε, όπως και αρχαιολογικές αποθήκες. Μαζί καταληστεύθηκε και το πωλητήριό του- όπως και τα πωλητήρια στο μουσείο του Καΐρου, αλλά το τελευταίο λυπεί λιγότερο από όλα την αρχαιολογική κοινότητα.

Ολες οι αρχαιολογικές ανασκαφές στη χώρα σταματούν εσπευσμένα και τα μέλη τους επιστρέφουν στο Κάιρο μετά από εντολές. Αυτό έγινε στο Αμπουσίρ, στο Λούξορ, στο Καρνάκ, στην Αμάρνα, στη Σάκαρα κ.α. Οι επικεφαλής τους τρέμουν γνωρίζοντας πως τα μέτρα ασφαλείας στις αποθήκες κάθε άλλο παρά μπορούν να αποτρέψουν τις λεηλασίες.
Το μόνο που διορθώνει κάπως την ατμόσφαιρα είναι η προθυμία των Αιγυπτίων να προστατέψουν την πολιτιστική κληρονομιά τους. Στις ανθρώπινες αλυσίδες που ζώνουν κτήρια και μνημεία βλέπει κανείς νέους κάθε ενδυματολογικής κατηγορίας: με τζιν, με κοστούμια και γραβάτες, με κελεμπίες, με σαγιονάρες και με πανάκριβα παπούτσια.
Αλλά αν οι πολίτες μετέχουν στην προστασία, φαίνεται πως οι φύλακες πρέπει… να φυλάσσονται. Η πρώην διευθύντρια του Μουσείου του Καΐρου Γουαφάα Αλ Σαντίκ καταγγέλλει σε γερμανική εφημερίδα ότι οι φύλακες ήταν εκείνοι που έκαναν την έφοδο και την κλοπή. Παραδέχεται ότι αμείβονται ελάχιστα (μόλις 35 ευρώ το μήνα και οι φύλακες- αστυνομικοί ακόμα λιγότερο) αλλά δεν μπορεί και να τους δικαιολογήσει.
Η ληστεία εκ των έσω στο Κάιρο φαίνεται να επιβεβαιώνεται και από ένα σημείωμα του δρα Ζάχι Χαουάς, γενικού διευθυντή αρχαιοτήτων στην Αίγυπτο. Ο Χαουάς σε μια δήλωση που έστειλε σε αρχαιολογικό «μπλογκ» (ιστολόγιο) αναφέρει ανάμεσα σε άλλα πως οι εισβολείς έσπασαν τα γυάλινα παράθυρα της οροφής και κατέβηκαν με σκοινιά- άρα γνώριζαν πού να πάνε και ήταν εξοπλισμένοι.
Οι εγκληματίες συνελήφθησαν, γράφει ο δρ Χαουάς. Παραδέχεται πως έσπασαν τα δύο αγαλματίδια του Τουταγχαμών και κάποια άλλες αρχαιότητες, αλλά λέει πως όλα επισκευάζονται. Δεν κάνει κουβέντα όμως για τις δύο μούμιες που αποκεφαλίστηκαν και που λέγεται πως ήταν των παππούδων του Τουταγχαμών, Γιούγια και Τίγιας.
Ο αιγύπτιος αξιωματούχος προσθέτει πως έγιναν απόπειρες εισβολών στο Κοπτικό Μουσείο, στο Εθνικό Μουσείο Κοσμήματος, στο Εθνικό Μουσείο της Αλεξάνδρειας, και στο Μουσείο Ελ Μάνιαλ. «Ευτυχώς, οι εργαζόμενοι στο μουσείο κοσμήματος υπήρξαν προβλεπτικοί και είχαν κατεβάσει τα εκθέματα στο υπόγειο και τα έκλεισαν στα θησαυροφυλάκια πριν φύγουν».
«Η καρδιά μου έσπασε και το αίμα μου κόπηκε» γράφει ο Χαουάς. «Αισθάνομαι πως όλα όσα έκανα τα τελευταία εννέα χρόνια καταστράφηκαν σε μια μέρα, αλλά όλοι οι επιθεωρητές, οι νέοι αρχαιολόγοι, οι διευθυντές, μου τηλεφωνούν από αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία όλης της Αιγύπτου και μου λένε ότι θα δώσουν τη ζωή τους για να προστατέψουν τις αρχαιότητές μας.»
Ευτυχώς για όλους, ένα μεγάλο μέρος των θησαυρών του Τουταγχαμών βρίσκεται εκτός χώρας για εκθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Αυστραλία.



Η ελληνιστική Αλεξάνδρεια δεν κινδυνεύει, προς το παρόν τουλάχιστον, από την δύσκολη κατάσταση στην Αίγυπτο. Το μουσείο της απέκρουσε με επιτυχία τις απόπειρες εισβολής και πλέον είναι καλά φυλαγμένο. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές μπορεί να διακόπηκαν αλλά αυτό έγινε περισσότερο για λόγους ασφαλείας.
«Γευματίζουμε με την ομάδα μου» λέει στο τηλέφωνο ο Ζαν- Υβ Αμπερέρ, κορυφαίος γάλλος αρχαιολόγος ο οποίος ανασκάπτει στην Αλεξάνδρεια χρόνια. «Εδώ όλα είναι ήρεμα, μάλιστα το πρωί πήγαμε στη Μαρεώτιδα (σ.σ. χώρο όπου διεξάγονται οι ανασκαφές της Γαλλικής Σχολής και όχι μόνο).» Ο κ. Αμπερέρ, φίλος της Ελλάδας, έχει εργαστεί επί πολλά χρόνια στη χώρα μας και κατανοεί απολύτως το ελληνικό ενδιαφέρον για τα ευρήματα. Τονίζει ότι φυλάσσονται επαρκώς μέχρι στιγμής από τους φύλακες, τον στρατό και ομάδες πολιτών. Ο ίδιος και τα (περισσότερα από 70) «παιδιά» του ελπίζουν να αρχίσουν ξανά τις ανασκαφές σύντομα, «την επόμενη εβδομάδα όπως θέλω να πιστεύω.»

Συγκρατημένα αισιόδοξη ήταν και η Πέπη Λημναίου- Παπακώστα, η ελληνίδα επιστήμονας που ανασκάπτει στους κήπους του Σαλαλάτ. Ανησυχεί ιδιαίτερα για το αρχαιολογικό μουσείο της Αλεξάνδρειας, καθώς εκεί φυλάσσεται και το περσινό της μεγάλο εύρημα (ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου) αλλά, όλοι της λένε πως δεν υπάρχει πρόβλημα. «Ο ίδιος ο διευθυντής του μουσείου με διαβεβαίωσε πως οι φύλακες και εκείνος κοιμούνται μέσα και πως τη φύλαξη έχει αναλάβει ο στρατός» λέεi. Ο διευθυντής όλων των μουσείων της Αλεξάνδρειας δρ Ιμπραχίμ Νταρουίς την καθησυχάζει, επίσης, πως δεν υπάρχουν κλοπές ή εισβολές.
Η κ. Παπακώστα δεν φοβάται μονάχα τις κλοπές (το άγαλμα είναι πολύ βαρύ και η μετακίνησή του είναι σχεδόν αδύνατη) αλλά και τους βανδαλισμούς. Ανησυχεί και για την ανασκαφή της, που έχει και αποθηκευμένα ευρήματα, αλλά ελπίζει ότι όλα θα πάνε καλά. Εύχεται να καταφέρει να αρχίσει ξανά τις ανασκαφές τον ερχόμενο Απρίλιο, τότε που όλες οι ξένες σχολές επιστρέφουν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: