Καλό μήνα θα λέγαμε αν ζούσαμε στην αρχαία Αθήνα, οπότε και οι μήνες άρχιζαν περίπου στα μισά του δικού μας ημερολογίου. Χθες- σήμερα- αύριο, πέντε μέρες συν πλην, άρχιζε ο ένατος αττικός μήνας, ο Ελαφηβολιών. Η ονομασία του οφείλεται στα Ελαφηβόλια, γιορτή αφιερωμένη στην θεά του κυνηγιού Αρτέμιδα Ελαφηβόλο. Προς τιμήν της οι παλιότεροι θυσίαζαν ελάφια. Αργότερα το έθιμο αντικαταστάθηκε με προσφορά γλυκισμάτων από σιτάλευρο, μέλι και σουσάμι, που τους έδιναν σχήμα ελαφιού. Πολτός από αλεύρι κριθαριού με γάλα, η λεγόμενη γαλαξία, προσφερόταν στα Γαλάξια, γιορτή του ίδιου μήνα προς τιμήν της Μητέρας των θεών.
Πριν από λίγο καιρό, το Επιγραφικό Μουσείο (Τοσίτσα 1) είχε οργανώσει μια ωραία γιορτή στη γειτονιά του- τα Εξάρχεια- και κερνούσε πολύ ωραία γλυκίσματα σαν αυτά. Μαζί, μοίραζε και το ημερολόγιό του, από το οποίο σήμερα αντιγράφουμε το σχετικό κείμενο για τον Ελαφηβολιώνα, ένα κείμενο που υπογράφεται από την διευθύντρια του Μουσείου Μαρία Λαγογιάννη Γεργακαράκου.
Στο διάστημα 8-13 του Ελαφηβολιώνος γιορτάζονταν τα εν άστει ή μεγάλα Δονύσια προς τιμήν του Διονύσου Ελευθερέως (από το δήμο των Ελευθερών, στα σύνορα Αττικής- Βοιωτίας) σημειώνει η κ. Λαγογιάννη. Στην εξελιγμένη τους μορφή τα εν άστει Διονύσια παραδίδονται ως μια λαμπρη γιορτή, που συνδύαζε το λατρευτικό τελετουργικό των αρχαιοτέρων κατ’ αγρούς Διονυσίων με τους δραματικούς αγώνες.
Το πρόγραμμα ξεκινούσε με την αναπαράσταση της εισαγωγής του λατρευτικού ξοάνου του Διονύσου από το δήμο των Ελευθερών στην Αθήνα. Μία ημέρα πριν τη γιορτή μεταφερόταν σε ένα μικρό ναό στην περιοχή της Ακαδημίας. Το επόμενο βράδυ μια πομπή με πυρσούς επέστρεφε το ξόανο στο ιερό του, στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης, στην περιοχή όπου βρίσκεται και το διονυσιακό θέατρο. Η 8η μέρα λειτουργούσε και ως προκαταρκτική των δραματικών αγώνων, με την παρουσίαση των ποιητών και των ηθοποιών στο κοινό (προάγων).
Το πρωί της 9ης Ελαφηβολιώνος οι Αθηναίοι παρακολουθούσαν τη μεγάλη πομπή, που κατέληγε στο ναό του Διονύσου. Ακολουθούσε ο κύκλιος λατρευτικός χορός από αγόρια και άνδρες, που έψαλλαν προς τιμήν του Διονύσου τον διθύραμβο. Το πρόγραμμα της ημέρας τελείωνε με τον κώμο, την εύθυμη δηλαδή παρέλαση των πανηγυριστών κατά το πρότυπο των κατ’ αγρούς Διονυσίων.
Οι επόμενες μέρες ήταν αφιερωμένες στους δραματικούς αγώνες, η 10η στην κωμωδία και οι τρεις τελευταίες στην τραγωδία.
Υ.Γ. Θυμίζω ότι ο Βρούτος σκότωσε τον Καίσαρα περί τας Μαρτίου ειδούς, δηλαδή περίπου στα μέσα του μήνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου